Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (FIO) to coroczny ogólnopolski konkurs grantowy dla organizacji pozarządowych.

Fundusz Inicjatyw Obywatelskich jest instrumentem programowym i finansowym zwiększającym dynamikę rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz przejawem – wypracowanej w partnerstwie publiczno-społecznym – troski o rozwój aktywności obywatelskiej i potrzeby wzmocnienia miejsca i roli trzeciego sektora w realizacji zadań publicznych.

Fundusz Inicjatyw Obywatelskich funkcjonował w latach 2005-2007 jako Program Rządowy. W 2008 r. w celu jego realizacji stworzono rezerwę celową budżetu państwa. W latach 2009-2013 podstawą funkcjonowania FIO był Program Operacyjny.

Rada Ministrów 27 listopada 2013 r. uchwałą nr 209/2013 przyjęła Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2020.

Program został przyjęty w celu realizacji średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020, Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020 oraz strategii Sprawne Państwo 2020.

Celem głównym Programu FIO jest zwiększenie zaangażowania obywateli i organizacji pozarządowych w życie publiczne.

Cele szczegółowe Programu FIO to:

1. Zwiększenie ilości inicjatyw oddolnych.

2. Wzrost liczby obywateli angażujących się w działania organizacji pozarządowych i inicjatywy lokalne.

3. Wzrost partycypacji obywateli w sprawach publicznych.

4. Wzmocnienie potencjału III sektora.

Program FIO składa się z następujących priorytetów:

Priorytet 1. Małe inicjatywy.

Projekty realizowane w ramach tego Priorytetu powinny wpływać pozytywnie na możliwości obywateli w realizacji oddolnych inicjatyw. Kierunki działania w ramach tego Priorytetu to: zwiększanie roli inicjatyw nieformalnych, animowanie działań samopomocowych oraz wspieranie młodych organizacji pozarządowych.

Priorytet 2. Aktywne społeczeństwo.

Projekty realizowane w ramach tego Priorytetu powinny w różnych formach angażować obywateli, dając im możliwość aktywnego działania oraz łączenia aktywności ze zdobywaniem wiedzy w sferze działań obywatelskich.

Kierunki działania w ramach tego Priorytetu to: aktywizacja obywateli w sprawach wspólnotowych, rozwijanie wolontariatu, poprawa zdolności organizacji pozarządowych do mobilizowania zasobów, aktywizacja współpracy wspólnot lokalnych i instytucji publicznych, wspieranie aktywnych form integracji społecznej, rozwój przedsiębiorczości społecznej oraz tworzenie warunków rozwoju bezpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego.

Priorytet 3. Aktywni obywatele.

Projekty realizowane w ramach tego Priorytetu powinny przyczyniać się do wzrostu partycypacji obywateli w sprawach publicznych.

Kierunki działania w ramach tego Priorytetu to: zwiększanie wpływu obywateli na polityki publiczne, rozwijanie edukacji obywatelskiej i kompetencji społecznych, wzrost znaczenia organizacji strażniczych i orzeczniczych, jak również wspieranie tworzenia partnerstw (w tym partnerstwa publiczno-społecznego) i innych form współpracy, służących aktywizacji obywateli oraz przekazywaniu im realizacji zadań publicznych.

Priorytet 4. Silne organizacje pozarządowe.

Projekty realizowane w ramach tego Priorytetu powinny w różnych formach przyczyniać się do wzmocnienia potencjału organizacji obywatelskich, w szczególności wspierania przez organizacje federacyjne innych podmiotów III sektora.

Kierunki działania w ramach tego Priorytetu to: zwiększanie kompetencji organizacji obywatelskich oraz wspieranie działań o charakterze systemowym.

Priorytet 5. Pomoc techniczna.

Podstawowym celem pomocy technicznej jest zapewnienie właściwego zarządzania, wdrażania oraz promocji Programu FIO.

Realizacja Programu FIO na lata 2014–2020 finansowana jest z krajowych środków publicznych pochodzących z budżetu państwa i wynosi 60 mln zł rocznie.

Instytucją Zarządzającą Programem FIO jest Minister Pracy i Polityki Społecznej.

Szczegółowe informacje dotyczące Programu FIO 2014-2020 znajdują się na stronie Departamentu Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: www.pozytek.gov.pl

Departament Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej jest jednostką odpowiedzialną za wdrożenie i promocję rozwiązań przyjętych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.